تدوین طرح توجیهی

طرح توجیهی یا امکان سنجی گزارشی است که توجیه‌ پذیر بودت یک طرح برای سرمایه گذاری را  مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد .

یک طرح را در ابعاد مختلف از جمله مطالعات بازار، مطالعات فنی و مطالعات مالی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد  .

تقسیم بندی یک طرح توجیهی را می‌توان به شرخ زیر بیان نمود :

1-  مطالعه بازار Market Study) )  در بخش  ابعاد مختلف بازار فروش یک  محصولِ از نظر میزان تولید ، میزان عرضه ، میزان تقاضا ، بازار هدف ، میزان مازاد یا کمبود و ... مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .

2- تجزیه و تحلیل مالی (Financial Analysis)   این مطالعه و تجزیه و تحلیل به منظور مطالعه ، بررسی و آنالیز ابعاد مختلف مالی ، حسابداری و اطمینان از سودآور بودن پروژه انجام می شود .
3-  توجیه‌پذیری فنی  ( Technical Feasibility)به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل ابعاد فنی یک طرح توجیهی از جمله  فناوری مورد استفاده ، ظرفیت تولید ، محل اجرای طرح ، ماشین آلات تولیدی و تجهیزاتِ مورد نیاز تولید پروژه صورت می پذیرد .
   
 طرح توجیهی متشکل از سه بخش می باشد که در تمامی طرح ها یکسان می باشد :

•    مطالعات بازار
هدف از تدوین طرح توجیهی ارائه محصولات قابل فروش و منطبق با طبع مصرف‌کننده در بازار است که باید بازارهای مصرفِ محصول، با دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد . مهمترین فاکتورهای مورد بررسی عبارتند از تعیین آمار مربوط به میزان تولید در سالهای گذشته، میزان واردات طی سالهای گذشته، میزان تقاضا، بررسی روند صادرات محصول  و بررسی روند مصرف محصول مورد نظر در کشور و نیز پیش‌بینی این روندها در آینده. به منظور پیش‌بینی تقاضا که مهمترین فاکتور بررسی ها در مطالعه بازار است موارد زیر حایز اهمیت می باشند :
-    بررسی آمار و اطلاعات که از طریق سایتها و دستگاههای اجرایی فابل حصول هستند
-    بررسی نوع محصول اعم از از کالاهای مصرفی، کالاهای واسطه‌ای و کالاهای سرمایه‌ای

  •   توجیه پذیری فنی
 طرح های توجیهی از لحاظ امکان اجرای آن در واقعیت در بخش توجیه ‌پذیری فنیِ گزارش توجیهی،  مورد تجیه و تحلیل قرار می گیرند . در امکان‌سنجی مطالعات کافی  در زمینه روش اجرا با نام «فاز 1 طراحی انجام گرفته» ارائه می‌شود. طراحی فاز 1 اطلاعاتی از کل طرح دارد و دربرگیرنده اطلاعات بسیار ریز از قبیل مشخصات و مساحت  زمین محل اجرای طرح، نحوه و روش اجرای عملیات عمرانی، دانش فنی مورد استفاده پروژه، ظرفیت تولید ، دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز برای تولید محصولات ، نحوه اجرای محوطه‌سازی و راه‌سازی، بررسی تأسیسات مورد نیاز طرح  که به عنوان سرمایه ثابت در طرح در نظر گرفته می شوند .
 در این قسمت از طرح توجیهی، کلیه اطلاعات فنی اجرای طرح توجیهی، در مراحل ساخت ، احداث و بهره‌ برداری از محصولات جمع آوری می شود و اطلاعات مربوط به هزینه‌های سرمایه‌گذاری طرح ، شامل هزینه‌های ثابت سرمایه‌گذاری، هزینه‌های قبل از بهره‌برداری و سرمایه در گردش ، به همراه مدارک و مستندات طرح  در بانک بررسی می‌شوند. هزینه‌های سالانه تولید همچون هزینه‎ها‎ی تأمین مواد اولیه، هزینه سوخت، هزینه نیروی انسانی، هزینه استهلاک، هزینه‌های تأمین مالی، هزینه‌های اداری و خدماتی، زمان‌بندی اجرای طرح  و ... نیز در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند.
 •    آنالیز مالی
هدف اصلی هر پروژه کسب سود می باشد به همین دلیل دست‌یابی به شاخص و معیار مناسب به منظور تعیین سوددهی و یا عدم سوددهی طرح‌ها بوده است که در طی سال‎ها‎ی گذشته، کارشناسان و اقتصاددانان بزرگ مجموعه‎ای از شاخص‌های مالی و اقتصادی را تعریف و استفاده کرده‌اند. آنالیز مالی در طرح امکان سنجی در گزارشات توجیهی نیز با هدف کسب شاخص‌های مالی و اقتصادی صورت می‌گیرد که نهایتا به تصمیم‌گیری صحیح‎ می‌انجامد.
 یک نکته اساسی در تجزیه و تحلیل مالی، استفاده از هزینه‌های تولید، درآمد سالیانه پیش‌بینی شده برای طرح و سایر مبانی، هزینه‌های سرمایه‌گذاری، مفروضات مورد نیاز برای انجام محاسبات، صورت گردش وجوه نقد، صورت حساب سود (زیان) و ترازنامه پیش‌بینی شده می‌باشد.

تدوین طرح توجیهی